№14, 2010
Posted by | Четверг, 4 Апрель 2015
№14, 2010. Нацыя vs нацыянальны праект
Змест і анатацыі артыкулаў нумара (pdf)
Contents and Abstracts (pdf)
Содержание и аннотации статей номера (pdf)
__________________________________________________________________________________________
Нацыя vs. нацыянальны праект
Андрэй Казакевіч. Канцэпцыі (ідэі) беларускай нацыі ў перыяд незалежнасці, 1990-2009 (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
Артыкул у кантэксце гісторыі палітычных ідэяў разглядае асноўныя канцэпцыі беларускай нацыі, якія сфармаваліся і функцыянавалі ў беларускім інтэлектуальным і палітычным полі з 1990 да 2009 гг. Тэкст складзены на аснове даследавання, якое ўключала ў сябе аналіз некалькіх сотняў тэкстаў, апублікаваных у выглядзе манагра- фіяў, артыкулаў і палітычных праграмаў. Дэманструецца розніца і асноўныя кірун- кі ў разуменні таго, на якой аснове мусіць функцыянаваць беларуская нацыя, і якія публічныя інстытуты мусяць структураваць нацыянальную супольнасць. Падаецца кароткая гісторыя і характарыстыка кірункаў. Ключавыя словы: ідэя нацыі, беларуская нацыя, нацыятварэнне, інтэлекту- альная гісторыя, гісторыя ідэяў.
Abstract
The article investigates main concepts of Belarusian nation that have been shaped and articulated in Belarusian intellectual and political domains in 1990–2009 in the context of history of political ideas. The publication resulted from study of some hundreds books, articles and political documents. The differences and main trends in understanding of Belarusian nation and public institutions that should shape it are demonstrated. Brief history, intellectual background and general characteristics of each trend are described. Keywords: History of Ideas, Belarusian Nation, Nation-Building, Intellectual History, Identity.
Аннотация
Статья в контексте истории политических идей рассматривает основные концеп- ции белорусской нации, которые сформировались и функционировали в белорусском интеллектуальном и политическом поле с 1990 по 2009 гг. Текст составлен на основе исследования, которое включало в себя анализ нескольких сотен текстов, из- данных в виде монографий, статей и политических программ. Продемонстрирована разница и основные направления в понимании того, на какой основе должна функци- онировать белорусская нация, и какие публичные институты должны структуриро- вать национальное сообщество. Преподносится краткая история и характеристика направлений. Ключевые слова: идея нации, белорусская нация, национальное строитель- ство, интеллектуальная история, история идей.
Сяргей Богдан. Нацыянальна-дэмакратычны праект беларускай палітыкі па версіі Зянона Пазняка, 1987-1995 гг. (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
У артыкуле разглядаюцца ўнутрыпалітычныя аспекты нацыянал-дэмакратычна- га праекту на прыкладзе ідэяў самага яркага прадстаўніка гэтай плыні беларускай палітыкі, кіраўніка Беларускага народнага фронту Зянона Пазняка. Асноўная ўвага надаецца тэкстам канца 1980-х і першай паловы 1990-х гг. – часу актыўнай палітыч- най дзейнасці Пазняка ў Беларусі. Робіцца спроба прадставіць структуру, а таксама вылучыць асноўныя кірункі і прыярытэты для беларускай палітыкі. Асаблівая ўвага надаецца ключавому панятку нацыянальнага «Адраджэння» і яго змястоўнай неад- назначнасці. Ключавыя словы: беларуская палітыка, Зянон Пазняк, Беларускі народны фронт, нацыянал-дэмакратычны рух, палітычны праект, нацыяналізм.
Abstract
У артыкуле разглядаюцца ўнутрыпалітычныя аспекты нацыянал-дэмакратычна- га праекту на прыкладзе ідэяў самага яркага прадстаўніка гэтай плыні беларускай палітыкі, кіраўніка Беларускага народнага фронту Зянона Пазняка. Асноўная ўвага надаецца тэкстам канца 1980-х і першай паловы 1990-х гг. – часу актыўнай палітыч- най дзейнасці Пазняка ў Беларусі. Робіцца спроба прадставіць структуру, а таксама вылучыць асноўныя кірункі і прыярытэты для беларускай палітыкі. Асаблівая ўвага надаецца ключавому панятку нацыянальнага «Адраджэння» і яго змястоўнай неад- назначнасці. Ключавыя словы: беларуская палітыка, Зянон Пазняк, Беларускі народны фронт, нацыянал-дэмакратычны рух, палітычны праект, нацыяналізм.
Аннотация
В статье рассмотрены внутриполитические аспекты национал-демократического проекта на примере идей самого яркого представителя этого течения белорусской политики, руководителя Белорусского народного фронта Зенона Пазняка. Основное внимание уделяется текстам конца 1980-х и первой половины 1990-х гг. – времени активной политической деятельности Пазняка в Беларуси. Сделана попытка пред- ставить структуру, а также выделить основные направления и приоритеты для бело- русской политики. Особое внимание уделяется ключевому понятию национального «Возрождения» и его содержательной неоднозначности. Ключевые слова: белорусская политика, Зенон Позняк, Белорусский на- родный фронт, национал-демократическое движение, политический проект, национализм.
Аляксей Ластоўскі. Русацэнтрызм як ідэалагічны праект беларускай ідэнтычнасці (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
Артыкул прысвечаны аналізу асноўных уласцівасцяў ды ідэяў русацэнтрызму як інтэлектуальнага праекту беларускай ідэнтычнасці пасля стварэння незалежнай дзяржавы. Разглядаюцца генезіс, інтэлектуальныя і палітычныя крыніцы, эвалюцыя русацэнтрызму ў інтэлектуальнай і медыйнай прасторы Беларусі. Асаблівая ўвага надаецца інстытуцыйнаму афармленню, суадносінам з іншымі кірункамі думкі. Падра- бязна аналізуюцца ўяўленні пра мінулае, сучаснасць і будучыню беларускай (рускай) нацыі ў межах русацэнтрызму. Ключавая словы: русацэнтрызм, заходнерусізм, нацыяналізм, беларуская ідэнтычнасць, інтэлектуальная гісторыя.
Abstract
The article analyzes the main features and ideas of Russocentrism as an intellectual project of Belarusian identity since establishing an independent state. It deals with genesis, intellectual and political sources, evolution and main proponents, relations with other projects, representations of the past, present and future of Belarusian nation which are offered by this project. Keywords: Russocentrism, Western Rusism, Nationalism, Belarusian Identity, Intellectual History.
Аннотация
Статья посвящена анализу основных свойств и идей русоцентризма как интел- лектуального проекта белорусской идентичности после создания независимого государства. Рассматриваются генезис, интеллектуальные и политические источники, эволюция русоцентризма в интеллектуальном и медийном пространстве Беларуси. Особое внимание уделено институциональному оформлению, соотношениям с дру- гими направлениями мысли. Подробно анализируются представления о прошлом, настоящем и будущем белорусской (русской) нации в рамках русоцентризма. Ключевые слова: русоцентризм, западнорусизм, национализм, белорусская идентичность, интеллектуальная история.
Солвита Денис. Стратегическая «смесь» для нации: анализ новогодних обращений А.Лукашенко (2003-2009) (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
Артыкул уяўляе з сябе даследаванне палітычнага дыскурсу беларускай улады апошніх гадоў на прыкладзе навагодніх выступаў прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі. Асноўная ўвага скіроўваецца на разгляд прапанаваных у зваротах вобразу нацыі, на- цыянальных інтарэсаў, уласцівасцяў і пагрозаў. На аснове метадаў крытычнага аналі- зу / даследавання дыскурсу шукаюцца адказы на пытанні аб тым, да якой стратэгіі канструявання нацыі звяртаецца прэзідэнт Беларусі і, галоўнае, з якою стратэгічнаю мэтаю ён гэта робіць. Ключавыя словы: палітычная камунікацыя, беларуская палітыка, навагодні зварот, дыскурс, нацыянальная ідэнтычнасць.
Abstract
The article is a study of the political discourse of the Belarusian authorities in recent years based on the New Year speeches by President Alexander Lukashenko. The main focus is on the image of the nation, national interests, national characteristics and threats offered in Presidents’ speeches. Using the method of critical analysis / study of discourse author answers the questions which nation-building strategies are used in Belarusian President’s speeches and, most importantly, which strategic goals he tries to achieve by them. Keywords: Political Communication, Belarusian Politics, Political Discourse, Ideology, Nation-Building.
Аннотация
Статья представляет собой исследование политического дискурса белорусской власти последних лет на примере новогодних выступлений президента Александ- ра Лукашенко. Основное внимание направлено на рассмотрение представленных в обращениях образа нации, национальных интересов, свойств и угроз. На основе ме- тодов критического анализа / исследования дискурса находятся ответы на вопросы о том, к какой стратегии конструирования нации прибегает президент Беларуси и, главное, с какой стратегической целью он это делает. Ключевые слова: политическая коммуникация, белорусская политика, но- вогоднее обращение, дискурс, национальная идентичность.
Пэр Андэрс Рудлінг. Лукашэнка і «чырвона-карычневыя»: дзяржаўная ідэалогія, ушанаванне мінулага і палітычная прыналежнасць (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
Непаслядоўная палітычная лінія беларускага лідэра блытае шматлікіх назіраль- нікаў, а афіцыйная дзяржаўная «ідэалогія» разглядаецца як папулісцкі крок. Лука- шэнку абралі на платформе яднання з Расіяй, але пад ягоным кіраўніцтвам Беларусь перажывае перыяд нацыянальнай кансалідацыі, а з 2002 г. усё павялічвае дыстанцыю ад Масквы. У той час як знешнепалітычная арыентацыя Лукашэнкі змянілася, ён па- ранейшаму выкарыстоўвае гістарычныя адсылкі да Савецкага Саюзу. Гэты артыкул вывучае палітычную арыентацыю Лукашэнкі з 1994 да 2008 гг. і разглядае пераход у ягоным кіраванні ад русафільства да абароны беларускай незалежнасці. Ключавыя словы: Аляксандр Лукашэнка, беларуская палітыка, дзяржаўная ідэалогія, нацыятварэнне, нацыяналізм.
Abstract
The Belarusian leader’s inconsistent political line has confused many observers, and the official state “ideology” is being seen as a populist move. Initially elected on a platform of restoration of a union with Russia, Lukashenka’s Belarus has been going through a period of national consolidation, and since 2002 increasingly distanced itself from Moscow. While Lukashenka’s foreign policy orientation has changed, his use of Soviet historical references has not. This article is a study of Lukashenka’s political orientation, from 1994 to 2008, his reinvention of himself from pan-Slavic Russophile to defender of Belarusian independence. Keywords: Lukashenka, Belarusian Politics, National Ideology, Nation Building, Nationalism. Diversities
Аннотация
Непоследовательная политическая линия белорусского лидера путает многочис- ленных наблюдателей, а официальная государственная «идеология» рассматрива- ется как популистский шаг. Беларусь под руководством Лукашенко, первоначально избранного президентом на платформе воссоздания союза с Россией, переживает пе- риод национальной консолидации, а с 2002 г. все больше дистанцируется от Москвы. В то время как внешнеполитическая ориентация Лукашенко изменилась, он по-пре- жнему использует исторические отсылки к Советскому Союзу. Эта статья изучает политическую ориентацию Лукашенко с 1994 по 2008 гг. и рассматривает переход в его правлении от панславянского русофильства до защиты белорусской независи- мости. Ключевые слова: Александр Лукашенко, белорусская политика, государс- твенная идеология, нациотворчество, национализм.
Іншыя нацыяналізмы
Хакки Таш. Национализм и его двойственность. Утвердительная и отрицательная самости в греческом национализме (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
У гэтай працы робіцца акцэнт на псіхалагічных функцыях нацыяналізму ў кан- тэксце працэсу фармавання навагрэцкай нацыі. Робіцца спроба даказаць, што нацыі аб’ядноўваюць у сабе розныя, часам супярэчлівыя аспекты свайго мінулага, каб пад- трымаць пачуццё нацыянальнай годнасці. У выніку ў самім вызначэнні нацыі ўзнікае дваістасць, якая можа кампенсавацца акцэнтам на рысах, што адрозніваюць гэтую нацыю ад вонкавых групаў, у прыватнасці, ад варожа настроеных або суперніцкіх народаў. У аналізе выкарыстоўваюцца два асноўныя паняцці: сцвярджальная і адмоў- ная нацыянальныя самасці, якія падкрэсліваюць канструяваны і адносны характар нацыяналізму. У такім кантэксце аўтар разглядае выбарачнае выкарыстанне элінскага (старажытнагрэцкага) і візантыйскага мінулага пры фармаванні грэцкай ідэнтычнас- ці, стварэнне значнага «Іншага» і, нарэшце, уплыў Еўрапейскага Звязу на канцэпцыю грэцкай культуры. Ключавыя словы: нацыянальная ідэнтычнасць, грэцкі нацыяналізм, дваіс- тасць, элінізм, фармаванне нацыі
Abstract
This paper focuses on the psychological functions of nationalism using the case of the modern Greek nation-building process. It also attempts to prove that nations embrace multiple, sometimes conflicting references from the past in order to maintain the national selfesteem. The resulted ambivalence in the very definition of the nation can be compensated by an emphasis on the differences from the outgroups, namely, enemy or rival nations. For the analysis, two terms are operationalized: the positive and negative national selves, which underline the constructed and relational character of nationalism. The selective use of the Hellenic and Byzantine past for the formation of Greek identity, the creation of the significant Other, and finally the impact of the European Union on the conception of Greekness are analyzed within this framework. Keywords: National Identity, Greek Nationalism, Ambivalence, Hellenism, Nation-building.
Аннотация
В настоящей работе акцент сделан на психологических функциях национализма в контексте процесса формирования новогреческой нации. Сделана попытка доказать, что нации объединяют в себе различные, иногда противоречивые аспекты свое- го прошлого в целях поддержания чувства национального достоинства. В ре- зультате в самом определении нации возникает двойственность, которая мо- жет быть компенсирована акцентом на чертах, отличающих данную нацию от внешних групп, в частности, от враждебно настроенных или соперничающих народов. В анализе использованы два основных понятия: утвердительная и от- рицательная национальные самости, которые подчеркивают конструируемый и относительный характер национализма. В таком контексте автор рассматрива- ет выборочное использование эллинского (древнегреческого) и византийско- го прошлого при формировании греческой идентичности, создание значимого «Другого» и, наконец, влияние Европейского Союза на концепцию греческой культуры. Ключевые слова: национальная идентичность, греческий национализм, двойственность, эллинизм, формирование нации.
Алексей Михалёв. Деконструируя «старшего брата»: опыт постсоветской трансформации в монгольском национализме (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
Распад камуністычнай сістэмы для бальшыні краінаў былога сацыялістычнага лагеру характарызуецца шэрагам тэндэнцыяў у іх сацыяльна-палітычным развіцці, адною з якіх ёсць рост этнічнага нацыяналізму. Манголія тут не выключэнне, хаця мангольская нацыянальная ідэя мае свае спецыфічныя рысы. Гістарычна этнічны на- цыяналізм выступаў як інструмент дэкаланізацыі, а ў 1990-я гг. – дэсаветызацыі. У Манголіі гэтая тэндэнцыя пачала губляць сваю актуальнасць толькі на пачатку 2000-х гг. Да таго часу шмат якія постсавецкія краіны, што праходзілі працэс нацыяналіза- цыі, зрабіліся цалкам нацыянальнымі: сфармаваліся новыя ідэнтычнасці, лаяльнас- ці, сістэма палітычных міфаў. Вывучэнню гэтых з’яваў палітычнага жыцця Манголіі і прысвячаецца гэтае даследаванне. Ключавыя словы: інтэрнацыяналізм, нацыянальны праект, каланіялізм, постсавецкія трансфармацыі.
Abstract
Collapse of the Communist system caused similar tendencies in sociopolitical development of the most former Warsaw Pact’s countries, and in particular led to an increase in ethnic nationalism. Mongolia is not an exception among them. Historically, ethnic nationalism was a means of decolonization in Asian countries. Then, in 1990s, it was used for de-Sovietization. In Mongolia, this trend began to lose its actuality only by early 2000s. By that time many nationalizing post-Soviet countries had completely turned into national states. New identity, loyalty and system of political myths were formed. The research is dedicated to studying these phenomena in the Mongolian politics. Keywords: Internationalism, Nation Project, Colonialism, Post-Soviet Transformation.
Аннотация
Распад коммунистической системы для большинства стран бывшего соци- алистического лагеря характеризуется схожими тенденциями в их социально- политическом развитии, одной из которых является рост этнического национа- лизма. Монголия в этом ряду не исключение, хотя монгольская национальная идея имеет свои специфические черты. Исторически этнический национализм в странах Азии выступал как инструмент деколонизации, а в 1990-е гг. – десо- ветизации. В Монголии этот тренд начал утрачивать свою актуальность лишь к началу 2000-х гг. К тому времени многие национализирующиеся государства постсоветского пространства стали полностью национальными: сформирова- лись новые идентичности, лояльности, система политических мифов. Изучению этих явлений политической жизни Монголии и посвящено данное исследова- ние. Ключевые слова: интернационализм, национальный проект, колониа- лизм, постсоветские трансформации.
Александр Филлипов. «Вечное Послание», «возрождение» и «дух» в арабском национализме середины XX столетия (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
цыяналізме сярэдзіны XX стагоддзя У артыкуле разглядаецца адзін з галоўных канцэптаў у ідэалогіі партыі «Баас», якая кіруе ў Сірыі з 1963 г. Артыкул заснаваны на працах ідэолага і аднаго з засна- вальнікаў партыі М. Афляка. Асобая ўвага надаецца ісламскім караням «вечнага араб- скага Паслання», «адраджэння» і «духу» ў арабскім нацыяналізме, а таксама іх ролі ў кансалідацыі разнароднага сірыйскага грамадства. Ключавыя словы: вечнае арабскае Пасланне, партыя «Баас», Мішэль Аф- ляк, арабскі нацыяналізм, Сірыя.
Abstract
The article considers one of the main concepts in the ideology of the Ba‘ath Party, which has been ruling Syria since 1963. The article is based on the writings of party’s ideologist and co-founder M. ‘Aflaq. It is focused on the Islamic roots of the “Eternal Arab Message (Revelation)”, “Revival” and “Spirit” concepts and their role in consolidation of the heterogeneous Syrian society. Keywords: Eternal Arab Message (Revelation), Ba‘ath Party, Michel ‘Aflaq, Arab Nationalism, Syria.
Аннотация
В статье рассматривается один из главных концептов в идеологии правящей в Сирии с 1963 г. партии «Баас». Статья основана на работах идеолога и одного из основателей партии М. Афляка. Особое внимание уделено исламским кор- ням «вечного арабского Послания», «возрождения» и «духа» в арабском нацио- нализме и их роли в консолидации разнородного сирийского общества. Ключевые слова: «вечное арабское Послание, партия «Баас», Мишель Афляк, арабский национализм, Сирия.
Музыка і палітыка
Иван Лысюк. Ультраправая музыкальная сцена России на примере black metal и pagan metal (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
У артыкуле разглядаецца экспансія ультраправай ідэалогіі ў сучасных расійскіх субкультурах на прыкладзе сцэнаў праварадыкальнага black i pagan metal, якія дына- мічна развіваюцца. Аўтар абазначае гісторыю станаўлення сцэны, падрабязна разглядае каштоўнасна-светапоглядную платформу яе ўдзельнікаў. Ультраправая музычная сцэна ў артыкуле прадстаўляецца як феномен не толькі культурны, але і палітычны. Больш за тое, палітычны элемент настолькі значны, што творчасць ператвараецца ў інструмент радыкальнай прапаганды. Характэрным для расійскай праварадыкальнай сцэны ёсць злучэнне палітычных і рэлігійных мэтаў, пабудова альтэрнатыўнай духоў- насці на фундаменце рэканструяваных дахрысціянскіх вераванняў. У гэтым артыкуле таксама закранаюцца пытанні, звязаныя з паганскай ідэнтычнасцю суб’ектаў сцэны. Ключавыя словы: black metal, pagan metal, нацыянал-сацыялізм, неапаганс- тва, музыка, субкультуры.
Abstract
The article considers expansion of far-right ideology on subcultural level in contemporary Russia. Taken as examples, the dynamically developing scenes of far-right Black and Pagan Metal have been investigated. The author defines the reasons for the scene’s growth, tracks down the history of its formation, provides the detailed analysis of its value and worldview foundations. Far-right musical scene in the article is presented as a phenomenon which has not only cultural or counter-cultural, but also political dimensions, being politicized to such an extent that creative works of the musicians became an instrument of radical propaganda. The synthesis of political and religious elements, building of an alternative spirituality on the basis of reconstructed pre-Christian beliefs are also characteristic for the Russian far-right scene. Issues dealing with religious – Pagan, in this case – identity of the scene’s subjects are considered as well. Keywords: Black Metal, Pagan Metal, National Socialism, Neo-Paganism, Music, Subcultures.
Аннотация
В статье рассматривается экспансия ультраправой идеологии в современных российских субкультурах на примере динамично развивающихся сцен правора- дикального black и pagan metal. Автором обозначена история становления сцены, подробно рассматривается ценностно-мировоззренческая платформа ее участни- ков. Ультраправая музыкальная сцена в статье представлена как феномен не толь- ко культурный, но и политический. Более того, политический элемент настолько значителен, что творчество превращается в инструмент радикальной пропаганды. Характерным для российской праворадикальной сцены является соединение поли- тических и религиозных целей, построение альтернативной духовности на фунда- менте реконструированных дохристианских верований. В данной статье также рас- сматриваются вопросы, связанные с языческой идентичностью субъектов сцены. Ключевые слова: black metal, pagan metal, национал-социализм, неоязы- чество, музыка, субкультуры.
Гісторыя ідэяў
Аляксандр Шамякін. Бальшавіцкая нацыянальная тэорыя і палітыка на пачатку станаўлення савецкай дзяржавы (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
У артыкуле разглядаецца развіццё бальшавіцкай нацыянальнай тэорыі ў кантэкс- це палітычнага разгортвання цэнтрабежных тэндэнцыяў пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. у Расіі. Асаблівая ўвага надаецца такім пытанням, як магчымасць усталявання федэратыўнага ладу ў святле марксісцка-ленінскай нацыянальнай канцэпцыі, а такса- ма кан’юнктурнага («канкрэтна-гістарычнага») падыходу да вырашэння нацыяналь- ных пытанняў. Акрамя гэтага разглядаецца нацыянальная палітыка бальшавікоў у першы год станаўлення Савецкай Расіі. Ключавыя словы: нацыянальная тэорыя, Уладзімір Ленін, бальшавікі, фе- дэралізм, нацыянальная палітыка.
Abstract
This article considers the development of the Bolshevik National theory in the context of political developments and the centrifugal tendencies after the February 1917 revolution in Russia. It is focused on a possibility of federal structure in the Marxist-Leninist national concept as well as on the situational (“concrete-historical”) approach in addressing national issues. In addition, this article considers the national policy of the Bolsheviks in the first year of the establishment of Soviet Russia. Keywords: Nation-Building Theory, Lenin, Bolsheviks, Nation-Building Policy, Federalism.
Аннотация
В статье рассматривается развитие большевистской национальной теории в контексте политического развертывания центробежных тенденций после Фев- ральской революции 1917 г. в России. Особое внимание уделяется таким вопро- сам, как возможность применения федеративного строя в свете марксистско-ле- нинской национальной концепции, а также конъюнктурного («конкретно-исто- рического») подхода к решению национальных вопросов. Кроме этого рассмат- ривается национальная политика большевиков в первый год становления Совет- ской России. Ключевые слова: национальная теория, Владимир Ленин, большевики, федерализм, национальная политика.
Ідэнтычнасць
Уладзіслаў Іваноў. Эвалюцыя тоеснасці і культуры старавераў паўночнай Беларусі, канец XIX- пачатак XX стагоддзя (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя
У артыкуле разглядаюцца розныя мадэлі развіцця тоеснасці беларускіх старавераў у XІX–ХХI стст. На аснове першага перапісу Расейскай імперыі 1897 г., а таксама на падставе сучасных этналагічных экспедыцыях робіцца спроба выяўлення стану куль- туры і, у прыватнасці, тоеснасці старавераў Паўночнай Беларусі. З улікам перапісу і звестак этнічнай гісторыі вымалёўваюцца розныя, часам супярэчлівыя тэндэнцыі ў развіцці іхнай культуры і тоеснасці: акультурацыя, асіміляцыя, контракультурацыя і пэўны сінкрэтызм – як культурны, так і рэлігійны. Ключавыя словы: стараверства, стараверы Беларусі, нацыянальная тоеснасць, рэлігійная тоеснасць, русіфікацыя.
Abstract
The article examines different models of development of the Orthodox Old Believers identity in Belarus in the 19th – 21st centuries. Based on the first 1897 census of the Russian Empire population and on the basis of modern ethnographic expeditions, the author tries to identify the current cultural situation and in particular the identity of the Old Believers in North Belarus. Given the Census data and ethnic history author notes different, sometimes contradictory tendencies in the development of their culture and identity: acculturation, assimilation, contra-acculturation and syncreticism. Keywords: Orthodox Old Believers, Old Believers in Belarus, National Identity, Religious Identity, Russification.
Аннотация
В статье рассматриваются разные модели развития идентичности белорусских староверов в XIX–XXI вв. На основе первой переписи Российской империи 1897 г., а также на основе современных этнологических экспедиций создается попытка выявления положения культуры и, в частности, идентичности староверов Север- ной Беларуси. С учетом переписи и сведений этнической истории вырисовыва- ются разные, временами противоречивые тенденции в развитии их культуры и идентичности: аккультурация, ассимиляция, контракультурация и определенный синкретизм – как культурный, так и религиозный. Ключевые слова: староверство, староверы Беларуси, национальная идентичность, религиозная идентичность, русификация.
Рэцэнзіі
Анджэй Пукшта. Gente Lithuana, natione Lithuana (Dariusz Szpoper. Gente Lithuana, natione Lithuana. Myśl polityczna i działalność Konstancji Skirmunt (1851-1934). Arche. Gdańsk. 2009) (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя(BLR)
Рэцэнзія на кнігу вядомага польскага даследчыка Д. Шпопэра, прысвечаную жыццю, культурнай і палітычнай дзейнасці Канстанцыі Скірмунт. Ключавыя словы: Канстанцыя Скірмунт, «краёўцы», краёвая ідэя, літоўскі нацыянальны рух, беларускі нацыянальны рух.
Abstract(EN)
Review of the book on life, political and cultural activities of Konstancja Skirmuntt authored by the famous Polish scholar D. Szpoper. Keywords: Konstancja Skirmuntt, “Krajoucy”, Lithuanian National Movement, Belarusian National Movement.
Аннотация(RU)
Рецензия на книгу известного польского исследователя Д. Шпопера, посвященную жизни, культурной и политической деятельности Констанции Скирмунт. Ключевые слова: Констанция Скирмунт, «краёвцы», краёвая идея, литовское национальное движение, белорусское национальное движение.
Аляксей Ластоўскі. Расія як хвароба, літаратура як зло (Эва М. Томпсан. Песняры імперыі: расійская літаратура і посткаланіялізм / Пераклад з англ. мовы Т. Нядбай. Мн. : Медыясонт, 2009) (Full text)
Анатацыя / Abstract / Аннотация
Анатацыя(BLR)
У рэцэнзіі разглядаецца пераклад на беларускую мову кнігі амерыканскай даслед- чыцы Эвы Томпсан «Песняры імперыі», прысвечаная посткаланіяльнай дэканструк- цыі расійскай літаратуры як інструменту імперскай улады. Ключавыя словы: посткаланіяльныя даследаванні, імперская ўлада, нацыяналізм, каланіялізм, ідэнтычнасць, ідэалогія.
Abstract(EN)
The review considers the Belarusian translation of Ewa M. Thompson’s “Imperial Knowledge. Russian Literature and Colonialism” which is focused on postcolonial deconstruction of Russian literature as an instrument of imperial power. Keywords: Imperialism, Nationalism, Colonialism, Identity, Ideology.
Аннотация(RU)
В рецензии рассматривается перевод на белорусский язык книги американской исследовательницы Евы Томпсон «Песняры імперыі», которая посвящена постколониальной деконструкции российской литературы как инструмента имперской влас- ти. Ключавыя словы: постколониальные исследования, имперская власть, национализм, колониализм, идентичность, идеология.
Кароткая інфармацыя пра аўтараў (pdf)